HƯƠNG NHU

Hương nhu Trung Quốc (Elsholtsia haichowensis Sun) tuy có nguồn gốc khác nhau nhưng cùng một công dụng. Hương nhu vị cay tính ấm, qui kinh Phế vị.

Thành phần chủ yếu: Có tinh dầu tỷ lệ khác nhau (0,2 - 0,80%), thành phần chủ yếu của tinh dầu là: Ogennola (45 - 70%). Ngoài ra còn có cacvacrola, O. xymen, P.xymen, camphen, limonen, alpha và bêta pinea.

Trong Hương nhu Trung Quốc có chừng 1% tinh dầu mà thành phần chủ yếu là chất elsholtzia - xeton và sesquitecpen.

Tác dụng dược lý:

1.Theo Đông y thuốc có tác dụng: làm ra mồ hôi, giải cảm mùa hè (giải thử), lợi tiểu, tiêu phù.

2.Theo Tây y dùng Hương nhu để cất inh dầu chế ogenola dùng trong nha khoa và trong việc tổng hợp chất vanilin.

Chưa thấy báo cáo về nghiên cứu thực nghiệm.
 

Ứng dụng lâm sàng:

1.Trị chứng cảm thử: về mùa hè biểu hiện sốt sợ lạnh, không ra mồ hôi, đau bụng, nôn hoặc tiêu chảy thường gặp trong bệnh cúm thể tiêu hóa hoặc viêm ruột cấp thường dùng Hương nhu phối hợp với Hậu phác, Biển đậu sao để tăng tác dụng trừ thấp như bài:

HƯƠNG NHU ẨM ( Hòa lợi cục phương) Hương nhu 12g, Bạch biển đậu 12g, Hậu phác 8g, sắc nước uống, chia 2 lần; nếu nôn gia gừng tươi.

2.Trị phù do viêm cầu thận cấp hoặc do dị ứng: đầu mặt phù, sợ lạnh, không ra mồ hôi, thường phối hợp với các vị thuốc kiện tỳ lợi tiểu khá như Bạch linh, Bạch truật, Bạch mao căn hoặc chống dị ứng như Kim ngân hoa, Thổ phục linh.

Trị viêm cầu thận cấp thể nhẹ có thể dùng bài:

• Hương nhu, Bạch truật mỗi thứ 12g sắc uống.
• Hương nhu 12g, Bạch mao căn 40g, Ích mẫu thảo 12g, Kim ngân hoa 20g, sắc nước uống.

3.Kinh nghiệm:

• Trị chứng hôi miệng: Hương nhu 10g sắc với 200ml nước, dùng súc miệng và ngậm.
• Trẻ em chậm mọc tóc: Hương nhu 40g sắc với 200ml nước cô đặc trộn với mỡ lợn bôi lên đầu.

Liều lượng thường dùng: 6 - 12g dùng tươi, liều lượng có thể tăng.

Chú ý lúc dùng thuốc: Thuốc sắc Hương nhu phải uống nguội, uống nóng dễ nôn. Lúc dùng thuốc uống giải cảm cần sắc nhanh.

Lúc dùng uống tiêu phù và các bệnh khác cần sắc lâu và cô đặc.

Kết quả nghiên cưú theo dược lý hiện đại:

Tinh dầu Hương nhu có tác dụng hạ sốt, làm ra mồ hôi, kích thích tuyến tiêu hóa xuất tiết và tăng nhu động ruột, ức chế cơ trơn của ruột chuột cô lập, long đờm và ức chế nấm ngoài da.

Tincture Hương nhu kích thích mạch máu của thận, làm cho cầu thận sung huyết nên có tác dụng lợi tiểu.